Boek schijnt nieuw licht op kruisherenklooster Ter Apel

TER APEL - Burgemeester Jaap Velema van de gemeente Westerwolde heeft vrijdagmiddag in Museum Klooster Ter Apel het eerste exemplaar van het boek Nieuw licht op het ‘Huis van het Nieuwe Licht’ in ontvangst genomen.

Het kruisherenklooster van Ter Apel is als UNESCO Top 100-monument een van de belangrijkste historische bouwwerken van Nederland. Als ‘best bewaarde middeleeuwse plattelandsklooster van Nederland’ duikt het gebouw op in allerlei publicaties, van populair tot wetenschappelijk. De eensluidende bouwgeschiedenis die daarbij vaak te vinden is, wekt op het eerste gezicht de indruk dat de bouwhistorie van het klooster al behoorlijk goed is uitgezocht. Dit blijkt zeer betrekkelijk te zijn: er zijn door de eeuwen heen enkele onderzoeken naar het gebouw geweest, maar nooit een gedegen gedetailleerd onderzoek. De Stichting Museum Klooster, die samen met Adema Architecten de mogelijkheden bekijkt hoe het museumklooster beter toegankelijk en publieksvriendelijker kan worden gemaakt, heeft deze kans aangegrepen eindelijk het hele gebouw bouwhistorisch te laten onderzoeken. Zo is een diepgaande biografie van het gebouw ontstaan, geschreven door Hans Ladrak en Jim Klingers.

Nieuwe inzichten
Er is in de afgelopen twee eeuwen al heel wat geschreven over de (vermeende) bouwgeschiedenis door onder meer de Groninger archivaris H.O. Feith (1841), de Groninger stadsarchitect C.H. Peters (1897), onderwijzer R.H. Herwig (1910 en 1916), de restauratiearchitect van het klooster C.L. de Vos tot Nederveen Cappel (1934) en vooral de Groninger archivaris A.T. Schuitema Meijer (1966), die het enige boek heeft geschreven dat enkel en alleen aan het klooster is gewijd. Ladrak en Klingers zijn op veel punten tot andere conclusies gekomen. Met dit onderzoek krijgt het klooster Ter Apel, in de middeleeuwen Domus Novae Lucis (Huis van het Nieuwe Licht) genaamd, dan ook een ‘vernieuwde’ geschiedenis. Deze begint twee eeuwen eerder en laat zien dat het complex in grote lijnen al voor 1500 zijn vorm kreeg, al vonden in de 16e eeuw diverse belangrijke verbouwingen plaats. Een belangrijke vraag is of er aan het huidige klooster nog een ander voorafging. En waarom stond het klooster eigenlijk op deze plek? Waarin lag de aantrekkingskracht van deze veronderstelde ‘uithoek’ van Groningen?

Het boek, dat ruim 300 bladzijden telt en rijk geïllustreerd is, is voor €24,95 te koop in de museumwinkel van Museum Klooster Ter Apel.